‘Hij doet het niet.’ Een vaak gehoorde eerste zin in mijn spreekkamer. Altijd uitgesproken door een man. En omdat humor niet onbelangrijk is in een gesprek over seks, maak ik dan een flauw grapje in de trant van: ‘Wat goed dat je er dan bent. Altijd vervelend als je auto het niet doet.’ Het vervolg is meestal: ‘Ik kan geen seks hebben.’ Natuurlijk weet ik waar het over gaat, maar hoe onduidelijk is deze boodschap.
Allereerst is het belangrijk duidelijk te maken wat we met de term seks bedoelen. Voor velen is seks het hebben van gemeenschap (of in andere woorden voor hetzelfde: penetreren, neuken, coïtus). Maar in de spreekkamer van de seksuoloog is het hebben van gemeenschap een mogelijk onderdeel in het vrijen naast heel veel ander leuk en fijn repertoire. Kortom het hebben van seks kan altijd, ook als ‘hij het niet doet’.
Want waarom is het hebben van gemeenschap vaak het doel van vrijen? Je hebt niet perse een erectie nodig om fijn seks te kunnen hebben. Laat dit nou voor veel mannen een nieuw inzicht zijn. ‘Je kan zelfs een orgasme bereiken zonder erectie’, vervolg ik dan. Dan valt menig mannenmond open van verbazing. Hoe fijn is het te weten dat je als man niet alleen met een harde langer durende erectie kan genieten van seks. Voor heel veel mannen, vooral als de erectie moeizamer komt door leeftijd of ziekte, komt er dan ruimte weer te kunnen gaan genieten van seks.
Natuurlijk is het voor veel mannen belangrijk dat ‘ie het weer gaat doen’. Iemand komt toch vaak met de vraag naar een oplossing van dit mankement en het is dan wel meegenomen dat die oplossing er snel komt. Veel mannen voelen zich minder man als hun penis niet of onvoldoende stijf wordt. Ze koppelen een deel van hun mannelijkheid aan hun geslachtsdeel. Er zijn veel redenen waarom de erectie er niet is, verdwijnt of minder hard is. Soms zijn er aanwijsbare lichamelijke oorzaken als een slechte doorbloeding van vaten in de penis, beschadigingen aan zenuwen na een operatie of prostaatkanker. Maar veel vaker heeft het niet meer hebben van een erectie, waar de man trots op kan zijn, een psychologische oorzaak. De druk op het moeten presteren, faalangst en onzekerheid spelen dan een rol. En als de penis dan vaker weigert, ontstaat er al snel een vicieuze cirkel van faalangst, (lichamelijke) spanning en het niet meer kunnen genieten en voelen van seksuele opwinding. Gedachten ‘doet ie het of doet ie het niet’ zorgen voor een versterking van de cirkel en dan is lastig daar weer uit te komen.
De eerste stap naar een oplossing is het los laten van de druk op het moeten hebben van een erectie. ‘Vrij met je partner zonder dat jullie gemeenschap hebben’, geef ik dan als eerste opdracht. ‘Laat je opvattingen, penetreren is echte seks en ik moet een prestatie leveren, los. Verwacht niet direct een oplossing voor het mankement. Het is niet iets vervangen wat kapot is en dan weer vol gas. Het is loslaten, genieten van seks in de breedste zin. Je hoeft nergens naar toe, maar het gaat om de reis. Geniet van je reis. Een reis die je op vele manieren kan maken. Ook als je auto het voor een periode niet doet.’